Atopowe zapalenie skóry (AZS) i łuszczyca są osobnymi jednostkami chorobowymi o różnej etiologii i morfologii zmian. Od rozpoznania choroby towarzyszą pacjentowi do końca życia, z okresami zaostrzeń i remisji.
AZS - sposoby kontrolowania choroby: leczenie i monitorowanie
Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, związaną bezpośrednio z nadwrażliwością na alergeny. Występowania AZS nie należy wiązać jedynie z alergią na pokarmy. Obecnie uważa się, że kluczową rolę w procesie uczulania na alergeny stanowi uszkodzenie warstwy rogowej skóry i zwiększone przenikanie alergenów do głębszych warstw. Umożliwia to kontakt z komórkami układu odpornościowego, zwiększoną immunizację i rozwój przewlekłego stanu zapalnego. Rola diety w leczeniu AZS jest wciąż tematem wielu badań. Leczenie AZS opiera się o stosowanie emolientów nawilżających skórę i chroniących przed utratą wody oraz miejscowe leki przeciwzapalne.
Monitorowanie przebiegu choroby polega na ocenie nasilenia objawów, występowania zmian skórnych i rzutów choroby. Przydatne jest także odnotowywanie potencjalnych przyczyn pogorszenia takich jak: czynniki fizykochemiczne, kontakt z nowymi produktami kosmetycznymi lub pokarmami.
Profilaktyka wtórna
Przekonanie, że dieta eliminacyjna może w pełni wyleczyć tę chorobę jest błędne [1]. AZS nie jest bezpośrednią manifestacją skórną alergii pokarmowej. Według badań, korzyści z eliminacji poszczególnych pokarmów odnosi tylko niewielki odsetek chorych z AZS [2]. Mimo to pacjenci, chcąc złagodzić objawy choroby, sami modyfikują swoją dietę. Najczęściej podejmowanymi działaniami ocenianymi przez chorych jako skuteczne są:
- eliminacja produktów: fast food, nabiał, gluten
- wprowadzanie do diety: warzywa, nienasycone kwasy tłuszczowe z ryb, owoce
- suplementacja witaminy D
Duże, międzynarodowe badanie na grupie nastolatków i dzieci udowodniło związek między spożywaniem min. 3 posiłków typu fast food w tygodniu a rozwojem AZS i astmy [3]. Modyfikacje diety powinny być omawiane między lekarzem a pacjentem.
Łuszczyca - sposoby kontrolowania choroby: leczenie i monitorowanie
Łuszczyca należy do grupy chorób autoimmunologicznych, na jej rozwój kluczowy wpływ mają geny [4]. Reakcja komórek układu odpornościowego skierowana jest przeciwko zdrowym komórkom i tkankom gospodarza, powodując powstanie przewlekłego stanu zapalnego. Z tego powodu pacjenci z łuszczycą powinni być pod stałą kontrolą lekarza, w celu obserwacji pod kątem występowania innych, współistniejących chorób autoimmunologicznych (celiakia, cukrzyca typu 1, choroby zapalne jelit) [4]. Zmiany skórne w łuszczycy mają postać czerwono-różowych grudek lub blaszek łuszczycowych, pokrytych charakterystyczną srebrzystą łuską. W zależności od wielkości zmian (% zajęcia powierzchni ciała) stosuje się leczenie miejscowe (preparaty keratolityczne, miejscowe leczenie przeciwzapalne) lub systemowe bazujące na immunosupresji i fototerapii.
Tak jak w przypadku AZS, monitorowanie choroby polega na ocenie nasilenia objawów, występowania zmian skórnych i rzutów choroby.
Profilaktyka wtórna
Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną. Każdy stan organizmu z towarzyszącym uogólnionym stanem zapalnym, w szczególności otyłość, może powodować zaostrzenie przebiegu łuszczycy. Nadmierna masa ciała nie tylko zwiększa ryzyko wystąpienia łuszczycy, ale także wpływa na ciężkość jej przebiegu [5]. Redukcja zbędnych kilogramów umożliwia lepsze kontrolowanie objawów choroby. Zdrowe nawyki żywieniowe stanowią istotny element uzupełniający leczenie.
Istotne elementy diety u pacjenta z łuszczycą:
- Dostarczanie w diecie białka wysokiej jakości;
- Dieta bogata w kwasy omega-3 - ryby (szczególnie morskie) oraz siemię lniane, olej lniany;
- Dieta z deficytem kalorycznym - w szczególności dla osób z nadwagą;
- Dieta bogata w antyoksydanty - wzbogacenie diety w produkty neutralizujące wolne rodniki np. czarne porzeczki, żurawiny, szpinak, natkę pietruszki;
- Unikanie nasyconych kwasów tłuszczowych, cukrów prostych i tłuszczów trans;
- Pełnoziarniste produkty zbożowe.
W jakich sytuacjach zgłosić się do lekarza
Jeśli na Twojej skórze pojawiają się nawracające, swędzące zmiany skórne w lokalizacjach typowych dla AZS lub łuszczycy, koniecznie zgłoś się do lekarza. Jeśli masz już postawione rozpoznanie, nie decyduj się na leczenie na własną rękę. Dieta może łagodzić przebieg tych chorób, jednak nie jest podstawową metodą ich leczenia. Suplementacja oraz eliminacja produktów spożywczych nie powinny zastępować leków przepisanych przez Twojego lekarza! Przyjmowanie wszelkich suplementów diety należy bezwzględnie zgłosić specjaliście, może się to wiązać z potencjalnymi interakcjami lekowymi.
Jak przenieść teoretyczną wiedzę o zdrowych nawykach na praktyczne wybory i umiejętności? W tym właśnie pomóc ma portal WażnaDieta.pl - jedyne takie miejsce, w którym znajdziesz kompleksową wiedzę na temat świadomych wyborów żywieniowych, jednocześnie wspierających polskie rolnictwo i wybór ekologicznych produktów.
Ważna Dieta powstała, aby pomóc Ci zadbać o zdrowie za pomocą najlepszej jakości polskich produktów. Na portalu znajdziesz wiele artykułów, z których dowiesz się, jak świadomie wybierać lokalne produkty spożywcze, w tym zdrowe mięso wieprzowe z hodowli ekologicznych, i dbać o zbilansowaną dietę, przeczytasz szereg zaleceń dotyczących diety w przypadku konkretnych jednostek chorobowych i zdobędziesz wiedzę, która pomoże Ci przeciwdziałać wystąpieniu chorób dietozależnych w Twoim życiu.
Lista zaleceń
