Logo Ekoportal
Logo ważna dieta
MENU
Lista zaleceń
Dostępna wersja dla lekarzy

Przewlekła choroba nerek

Przewlekła choroba nerek (PChN) to utrzymujące się dłużej niż 3 miesiące nieprawidłowości budowy lub czynności nerek mające znaczenie dla zdrowia. Lekarz standardowo rozpoznaje PChN na podstawie objawów, badania ogólnego moczu oraz stężenia kreatyniny we krwi [2]. 

Przewlekła choroba nerek występuje u około 30% osób powyżej 65. roku życia [2].

Potencjalnych przyczyn PChN jest wiele, najczęstszą z nich jest cukrzycowa choroba nerek. Do innych przyczyn należą m.in. nefropatia nadciśnieniowa, ostre uszkodzenie nerek czy wielotorbielowatość nerek [2].

Objawy choroby różnią się w zależności od jej zaawansowania oraz przyczyny. Mogą to być, np.:

  • osłabienie,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • zaburzenia miesiączkowania,
  • zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit.

Należy również pamiętać, że początkowo przewlekła choroba nerek może nie dawać żadnych objawów, dlatego ważne jest wykonywanie badań przesiewowych, aby jak najszybciej wdrożyć leczenie i spowolnić przebieg choroby.

Główne przyczyny zgonu pacjentów z PChN to powikłania sercowo-naczyniowe i zakażenia [5].

Sposoby kontrolowania choroby: leczenie i monitorowanie

  • Leczenie przyczynowe i hamowanie postępu choroby.
  • Modyfikacja stylu życia (patrz: profilaktyka wtórna).
  • Kontrolowanie poziomu cholesterolu oraz glikemii (w razie potrzeby włączenie leczenia hiperlipidemii oraz cukrzycy) - czynników ryzyka miażdżycy. PChN przyspiesza rozwój miażdżycy, a miażdżyca tętnic nerek przyspiesza postęp choroby nerek.
  • Kontrolowanie ciśnienia tętniczego, w razie potrzeby leczenie nadciśnienia, które również jest czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy.
  • Leczenie niedokrwistości oraz innych możliwych powikłań.
  • Przygotowania do leczenia nerkozastępczego, kiedy lekarz stwierdzi taką potrzebę na podstawie wyników badań i objawów.

Profilaktyka wtórna, czyli zapobieganie możliwym konsekwencjom choroby

  • Ograniczenie spożycia soli do maksymalnie 5 g na dobę, czyli 1 płaskiej łyżeczki [2]. W praktyce oznacza to niedosalanie posiłku na talerzu i w miarę możliwości przygotowywanie jedzenia samemu, zamiast wybierania gotowych, wysokoprzetworzonych produktów w sklepie.
  • Zmniejszenie masy ciała (u osób z nadwagą lub otyłych, czyli takich, których wskaźnik BMI wynosi 25 lub więcej).
  • Regularna aktywność fizyczna - według WHO powinno to być co najmniej 150 min aktywności fizycznej o średniej intensywności w tygodniu. Zalicza się tutaj m.in. jazda na rowerze, taniec czy aerobik wodny [4].
  • Zaprzestanie palenia tytoniu.
  • Niestosowanie leków, preparatów ziołowych i suplementów diety bez zgody lekarza - mogą one uszkadzać nerki.
GRUPY PRODUKTÓW

Produkty zbożowe

ZALECANE

- pieczywo: z pełnego ziarna (żytnie, orkiszowe, wieloziarniste, jaglane, gryczane itp)
- kasze gruboziarniste: pęczak, jęczmienna, jaglana, gryczana, bulgur
- ryż: brązowy, dziki, paraboiled
- makarony: z pełnego ziarna (razowe, gryczane, pełnoziarniste, żytnie)
- płatki: jaglane, gryczane, orkiszowe
- ziemniaki: gotowane tradycyjnie w wodzie, na parze, w mundurkach

NIEZALECANE

- pieczywo: pszenne, pieczywo cukiernicze, pieczywo chrupkie (wafle kukurydziane, ryżowe)
- kasze drobnoziarniste: manna, kuskus, jęczmienna perłowa
- ryż: biały
- makarony: pszenne
- płatki: musli, śniadaniowe
- ziemniaki: puree, frytki
- drożdżówki, ciasto francuskie, bułki maślane, biszkopty, ciasta, torty

Mleko i produkty mleczne, jajka

ZALECANE

- mleko o obniżonej zawartości tłuszczu 2%
- produkty mleczne: naturalne jogurty, kefiry, maślanki, mleko zsiadłe
- sery twarogowe chude i półtłuste
- serki homogenizowane półtłuste
- śmietany do 18%

NIEZALECANE

- mleko pełnotłuste powyżej 2%, mleko skondensowane, mleko w tubce, mleko w proszku, śmietanka do kawy, zabielacze do kawy
- owocowe jogurty, kefiry, maślanki
- sery twarogowe tłuste, serki homogenizowane tłuste
- śmietany powyżej 18%
- sery żółte, pleśniowe i topione 


Mięso i wędliny
Ryby i owoce morza

ZALECANE

- chude mięso: chude części wieprzowiny (schab, polędwica, szynka), chuda wołowina, kurczak, indyk bez skóry, cielęcina
- ryby: sola, morszczuk, tuńczyk, sandacz, leszcz, szczupak, okoń

NIEZALECANE

- tłuste mięsa: baranina, gęś, kaczka
- wędliny, podroby, pasztety
- ryby (dorsz, halibut, makrela, pstrąg, szprot, wędzone, konserwy)
- owoce morza w formie przetworzonej (marynowane, w słonej zaprawie)

Tłuszcze

ZALECANE

- olej rzepakowy, olej słonecznikowy, z pestek winogron
- margaryny w kubeczkach wzbogacone w sterole roślinne

NIEZALECANE

- margaryny twarde, masła

Warzywa

ZALECANE

- burak ćwikłowy
- cebula
- groszek zielony
- kalafior
- kapusta
- kukurydza
- oberżyna
- ogórek
- sałata
- seler

NIEZALECANE

- brokuły
- brukselka
- fasola czarna
- kabaczek
- karczoch
- marchew
- pędy bambusa
- pomidor i przetwory (sok, keczup, przecier)
- soczewica
- szparag
- szpinak
- kiszonki

Owoce

ZALECANE

- brzoskwinia
- czereśnie
- gruszka
- jabłko
- malina
- truskawka
- winogrona

NIEZALECANE

- agrest
- awokado
- banan
- granat
- grejpfrut
- kantalupa
- kiwi
- mango
- melon
- morela
- papaja
- pomarańcza
- porzeczka
- śliwka
- wszystkie suszone owoce

Orzechy i nasiona

ZALECANE

NIEZALECANE

- słonecznik, migdały, orzechy włoskie, pestki dyni

Przyprawy, sosy i dodatki

ZALECANE

- sok z cytryny, sosy samodzielne przyrządzanie, dżemy niskosłodzone

NIEZALECANE

- mieszanki przypraw np. “Jarzynka”, “Vegeta”, “Kucharek”, sól kuchenna, kostki rosołowe
- ketchup, musztarda, majonez, ocet, maggi, sos sojowy, gotowe dressingi i sosy, dżemy słodzone
- do słodzenia: cukier biały, cukier trzcinowy, miód

Napoje

ZALECANE

- woda mineralna (niskozmineralizowana)
- słaba herbata
- herbaty owocowe
- kawa zbożowa
- rozcieńczone soki owocowe
- kompot niskosłodzony

NIEZALECANE

- napoje gazowane
- alkohol
- kakao
- czekolada pitna

W jakich sytuacjach zgłosić się do lekarza

Przy układaniu diety należy skonsultować się z dietetykiem.

 

Jak przenieść teoretyczną wiedzę o zdrowych nawykach na praktyczne wybory i umiejętności? W tym właśnie pomóc ma portal WażnaDieta.pl - jedyne takie miejsce, w którym znajdziesz kompleksową wiedzę na temat świadomych wyborów żywieniowych, jednocześnie wspierających polskie rolnictwo i wybór ekologicznych produktów. 

 

Ważna Dieta powstała, aby pomóc Ci zadbać o zdrowie za pomocą najlepszej jakości polskich produktów. Na portalu znajdziesz wiele artykułów, z których dowiesz się, jak świadomie wybierać lokalne produkty spożywcze, w tym zdrowe mięso wieprzowe z hodowli ekologicznych, i dbać o zbilansowaną dietę, przeczytasz szereg zaleceń dotyczących diety w przypadku konkretnych jednostek chorobowych i zdobędziesz wiedzę, która pomoże Ci przeciwdziałać wystąpieniu chorób dietozależnych w Twoim życiu. 

Z katalogu produktów