Kamica nerkowa

Kamica nerkowa to występowanie w drogach moczowych złogów (kamieni), na skutek wytrącania się substancji chemicznych zawartych w moczu, gdy ich stężenie przekracza określony próg rozpuszczalności. Powstawaniu kamicy sprzyjają m.in: duże stężenie substancji tworzących kamienie w moczu, zastój moczu i zakażenie układu moczowego (ZUM). Kamienie mogą formować się w różnych odcinkach dróg moczowych, najczęściej w nerce, skąd przemieszczają się do moczowodu i pęcherza moczowego [1].

Sposoby kontrolowania choroby: leczenie i monitorowanie

Leczenie kamicy nerkowej można podzielić w zależności od stanu ogólnego, wielkości złogów i możliwości ich wydalenia, na zachowawcze i inwazyjne. 

Leczenie zachowawcze kolki nerkowej:

  • farmakologiczne doraźne leczenie bólu,
  • farmakologiczne rozkurczenie mięśni moczowodów w celu zmniejszenia bólu i szybszego wydalenia złogów.

Leczenie inwazyjne kolki nerkowej opiera się na zabiegowym usunięciu złogów z dróg moczowych. 

Formę leczenia i monitorowania choroby ustala się na podstawie objawów i aktualnych wyników badań po konsultacji ze specjalistą. 

Profilaktyka pierwotna i wtórna

  • Picie dużej ilości płynów (≥2 l).
  • Ograniczenie spożycia pokarmów zawierających składniki kamieni moczowych.
  • Ograniczenie spożycia soli kuchennej (<5 g/d) oraz białka zwierzęcego innego niż nabiał (dieta bogata w białko zwierzęce obniża pH moczu i zmniejsza wydalanie cytrynianów z moczem).
GRUPY PRODUKTÓW

Produkty zbożowe

ZALECANE

- pieczywo: razowe, pełnoziarniste, z mąki z pełnego przemiału, graham, 
z ziarnami, pestkami, nasionami, najlepiej na zakwasie
- grube kasze: pęczak, gryczana, jęczmienna
- ryż brązowy, paraboiled (gotowane na sypko, nierozgotowane)
- makarony: razowe, pełnoziarniste, pszenne gotowane al dente
- otręby: pszenne, owsiane, gryczane, jęczmienne
- płatki: owsiane górskie, pełnoziarniste, żytnie, gryczane, orkiszowe, kukurydziane bez dodatku cukru
- mąki: pełnoziarniste, razowe, o wysokim i średnim typie (pszenne, żytnie, orkiszowe, gryczane, owsiane)


NIEZALECANE

- pieczywo: jasne, z mąki pszennej, orkiszowej o niskim typie, tostowe, cukiernicze
- drobne kasze: manna, kuskus, krakowska, jęczmienna łamana w umiarkowanych ilościach (preferowane grube kasze)
- ryż biały 
- mieszanki muesli z cukrem, słodem jęczmiennym, syropem glukozowo-fruktozowym
- płatki śniadaniowe, owsiane błyskawiczne, ryżowe, dosładzane cukrem, miodem, syropem glukozowo-fruktozowym
- mąki: o niskim typie
- sucharki, pieczywo chrupkie, wafle ryżowe, kukurydziane, chrupki 
- kleiki ryżowe


Mleko i produkty mleczne, jajka

ZALECANE

- kefiry, jogurty, maślanki naturalne, bez dodatku cukru, do 2%
- mleko najlepiej o zawartości tłuszczu max. 2% (w ograniczonych ilościach)
- śmietana do 18%
- sery twarogowe chude i półtłuste

NIEZALECANE

- sery topione i dojrzewające
- ser żółty 
- kefiry, jogurty, maślanki z dodatkiem cukru 
- jogurty owocowe, słodzone
- mleko powyżej 2% 
- śmietana powyżej 18% oraz śmietanki słodkie 
- gotowe, sklepowe desery mleczne z cukrem, syropem glukozowo-fruktozowym

Mięso i wędliny
Ryby i owoce morza

ZALECANE

- mięso chude, zwłaszcza drobiowe (królik, kurczak, indyk), chuda wołowina, cielęcina (w ograniczonych ilościach)
- mięso pieczone, gotowane, duszone, bez panierki
- chude gatunki: dorsz, leszcz,
sola, szczupak, pstrąg, halibut, miruna, mintaj
- tłuste ryby morskie: łosoś, śledź, tuńczyk, makrela 

(ryby najlepiej minimum 1-2 razy na tydzień)

NIEZALECANE

- mięsa tłuste: baranina, gęś, kaczka, jagnięcina 
- podroby (móżdżek, wątróbka)
- pasztety 
- mięso peklowane
- konserwy mięsne, mielonki
- mięso smażone i panierowane
- parówki, kabanosy, kaszanki
- mięsa wędzone
- duże ilości mięs grillowanych
- ryby wędzone, śledzie i ryby solone, konserwy rybne 
- owoce morza w formie przetworzonej (marynowane, w słonej zaprawie, smażone na głębokim tłuszczu) 


Kamica moczanowa: ograniczenie drobiu, cielęciny, wołowiny, ryb oraz wywarów rybnych i mięsnych 

Tłuszcze

ZALECANE

- masło prawdziwe
- margaryny miękkie wysokogatunkowe (bez kwasów tłuszczowych częściowo utwardzanych)
- oleje roślinne (oliwa z oliwek, olej rzepakowy)

NIEZALECANE

- smalec
- słonina
- boczek
- łój
- twarde margaryny (z tłuszczów częściowo utwardzanych)

Warzywa

ZALECANE

Wszystkie poza niezalecanymi w danej grupie.

NIEZALECANE

W kamicy szczawianowej : 
szpinak, szczaw, botwina, groch, fasola, soja, soczewica

W ograniczonych ilościach: ziemniaki, marchew, buraki, groszek zielony, pomidor

W kamicy moczanowej: 
Grzyby 

W kamicy fosforanowej: 
Ogólne ograniczenie warzyw i ziemniaków.

Niezalecane są nasiona roślin strączkowych (groch, fasola, soja, soczewica).


-frytki z głębokiego tłuszczu 
-warzywa podawane z zasmażką 

Owoce

ZALECANE

- Wszystkie owoce, zarówno świeże, jak i mrożone (oprócz niezalecanych dla danej grupy). 
- smoothie, musy, przeciery owocowe bez cukru 
- dżemy, konfitury, marmolady z niską zawartością cukru 

NIEZALECANE

- owoce z puszki, w zalewie cukrowej
- soki, nektary, napoje owocowe
- suszone owoce

W kamicy szczawianowej: 
- Cytryny 
- Suszone figi 
- Śliwki 
- Agrest 
- Rabarbar

W kamicy fosforanowej: ogólne ograniczenie owoców 

Orzechy i nasiona

ZALECANE

- wszystkie jako dodatki do posiłków (oprócz osób chorujących na kamicę moczanową) 
- pasty orzechowe i z nasion 

NIEZALECANE

Kamica moczanowa: 
- orzechy i nasiona wszystkie 
- orzechy solone, orzechy w panierce, orzechy w przyprawach, orzechy i nasiona w karmelu i miodzie 

Przyprawy, sosy i dodatki

ZALECANE

- przyprawy jednoskładnikowe (świeże i suszone zioła)
- przyprawy ostre (pieprz czarny, ostra papryka)
- sól w ilości do 5 g dziennie
- sok z cytryny i limonki 

NIEZALECANE

- gotowe mieszanki przypraw z cukrem i/lub solą
- przyprawy z dodatkiem glutaminianu sodu 
- kwas cytrynowy

Kamica szczawianowa: koncentrat pomidorowy

Napoje

ZALECANE

- słaba kawa i herbata
- kawa zbożowa i bezkofeinowa bez cukru
- woda mineralna niskosodowa
- napoje roślinne bez dodatku cukru

NIEZALECANE

- mocna kawa i herbata
- alkohol
- soki, nektary, napoje owocowe 
- napoje gazowane
- napoje energetyczne 

Desery

ZALECANE

- kisiel, galaretka
- domowe ciasta bez cukru

NIEZALECANE

- sklepowe słodycze
- kakao i wyroby czekoladowe
sklepowe słodycze
- słone przekąski

W jakich sytuacjach zgłosić się do lekarza

Do lekarza zgłoś się, jeśli:

  • bólowi brzucha towarzyszą gorączka i objawy ZUM (ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, oddawanie moczu w nocy, oddawanie moczu przerywanym strumieniem),
  • występuje u Ciebie skąpomocz lub bezmocz, w celu doraźnego przywrócenia odpływu moczu,
  • leczenie farmakologiczne nie prowadzi do ustąpienia bólu, zwłaszcza gdy złóg ma średnicę ≥5 mm lub występują nudności i wymioty.

 

Jak przenieść teoretyczną wiedzę o zdrowych nawykach na praktyczne wybory i umiejętności? W tym właśnie pomóc ma portal WażnaDieta.pl - jedyne takie miejsce, w którym znajdziesz kompleksową wiedzę na temat świadomych wyborów żywieniowych, jednocześnie wspierających polskie rolnictwo i wybór ekologicznych produktów. 

 

Ważna Dieta powstała, aby pomóc Ci zadbać o zdrowie za pomocą najlepszej jakości polskich produktów. Na portalu znajdziesz wiele artykułów, z których dowiesz się, jak świadomie wybierać lokalne produkty spożywcze, w tym zdrowe mięso wieprzowe z hodowli ekologicznych, i dbać o zbilansowaną dietę, przeczytasz szereg zaleceń dotyczących diety w przypadku konkretnych jednostek chorobowych i zdobędziesz wiedzę, która pomoże Ci przeciwdziałać wystąpieniu chorób dietozależnych w Twoim życiu.