Najbardziej optymalnym i zalecanym sposobem żywienia w pierwszych 6 miesiącach życia niemowlęcia jest wyłączne karmienie piersią. Powinno być kontynuowane tak długo, jak jest to pożądane przez dziecko i matkę. Skład pokarmu dostosowuje się do potrzeb dziecka i matki, spełniając zapotrzebowanie niemowlęcia na składniki pokarmowe i zapewniając prawidłowy rozwój w pierwszym półroczu życia. Karmienie piersią przynosi liczne korzyści dla dziecka, m.in. mniejsze ryzyko chorób infekcyjnych przewodu pokarmowego, układu oddechowego, zapalenia ucha środkowego do 2. r.ż., wady zgryzu. Wpływa też prawdopodobnie na mniejsze ryzyko otyłości i cukrzycy typu 2 w przyszłości. Dla matki natomiast oznacza szybszy powrót do formy po porodzie i zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka jajników oraz raka piersi w okresie pomenopauzalnym.
Sposoby monitorowania laktacji
- Jeszcze podczas pobytu na oddziale położniczym po porodzie istnieje możliwość uzyskania konsultacji położnych lub doradczyń laktacyjnych w zakresie karmienia piersią. Dodatkowo, w pierwszych miesiącach życia dziecka odbywają się wizyty patronażowe lekarza i położnej podstawowej opieki zdrowotnej.
- Zapotrzebowanie na energię w okresie karmienia piersią wzrasta o ok. 500 kcal na dobę. Karmienie piersią ułatwia utratę masy ciała po ciąży. Należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej podaży białka (ok. 1,45 g/ kg masy ciała/dobę) i węglowodanów (min. 210 g/dobę).
- Promowana niegdyś “dieta matki karmiącej”, z wykluczeniem produktów potencjalnie alergizujących, wzdymających czy ostrych przypraw, nie ma podstaw naukowych. Nie wykazano, że takie postępowanie zapobiega wystąpieniu alergii czy kolki. Nie należy stosować diet eliminacyjnych bez wskazań i konsultacji z lekarzem.
- Zalecenia dietetyczne dla kobiet karmiących nie odbiegają zbytnio od zaleceń dla populacji ogólnej: podstawę powinny stanowić warzywa i owoce oraz pełnoziarniste produkty zbożowe, następnie półtłuste produkty mleczne. Należy ograniczyć mięso czerwone i przetworzone na rzecz drobiowego i roślinnych źródeł białka - roślin strączkowych. Podobnie jak w okresie ciąży, bardzo istotne jest uwzględnienie w diecie co najmniej 2 razy w tygodniu tłustych ryb morskich - cennego źródła kwasów tłuszczowych omega-3.
- Należy ograniczyć cukry proste, sól kuchenną, kwasy tłuszczowe trans, unikać ryb kumulujących rtęć i wysokoprzetworzonych produktów.
- Spożycie alkoholu nie jest zalecane, jednak dopuszczalne jest okazjonalne wypicie jego umiarkowanej ilości, pod warunkiem, że nie będzie się karmić piersią w ciągu następnych 2 godzin. Kategorycznie należy unikać czynnego i biernego palenia oraz narkotyków.
- Należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu - głównie w postaci wody mineralnej lub źródlanej, ok. 2,7 litra dziennie. Dopuszczalne są 1-2 filiżanki kawy lub kilka kubków herbaty dziennie.
- U matek karmiących wskazana jest suplementacja witaminy D 2000 IU/dobę oraz DHA (kwasu omega-3) w dawce min. 200 mg/dobę, w przypadku małego spożycia ryb - 400-600 mg/dobę.
Profilaktyka wtórna
Jeżeli u dziecka zaobserwuje się objawy alergii pokarmowej, wskazane może być przejściowe wykluczenie potencjalnie alergizującego produktu w diecie matki. Do najczęstszych alergenów należą: jajo kurze, orzeszki ziemne i orzechy drzewne, skorupiaki i ryby. Zazwyczaj stosuje się wykluczenie pojedynczego alergenu na 2-4 tygodnie i obserwuje, czy spowodowało to ustąpienie lub złagodzenie objawów alergii. Zwykle nie ma potrzeby zaprzestania karmienia piersią. Należy pamiętać, że stosowanie diety eliminacyjnej niesie ze sobą ryzyko niedoborów pokarmowych.
W przypadku wystąpienia objawów kolki u niemowlęcia, skuteczne w łagodzeniu dolegliwości mogą być:
- bezwzględne unikanie dymu tytoniowego,
- nieprzegrzewanie dziecka,
- eliminacja nadmiaru bodźców w otoczeniu,
- zadbanie o komfort i spokój mamy,
- delikatny masaż brzuszka lub pleców, łagodne kołysanie, przyłożenie ciepłej pieluszki na brzuszek, przejażdżka samochodem,
- eliminacja potencjalnie alergizujących produktów z diety matki karmiącej (przy braku efektów po tygodniu nie należy kontynuować diety eliminacyjnej),
- probiotyki zawierające Lactobacillus reuteri, herbatki ziołowe zawierające koper, miętę i cukier.
W jakich sytuacjach zgłosić się do lekarza
Jeżeli u Twojego dziecka wystąpią krew w stolcu, zmiany skórne, biegunka, wymioty, brak przyrostu masy ciała, należy skonsultować się z lekarzem.
Zgłoś się do lekarza również w przypadku bólu piersi podczas karmień oraz między nimi, “twardej” piersi, gorączki - to objawy zapalenia piersi, które może wymagać włączenia antybiotykoterapii.
Jeżeli masz problemy lub wątpliwości związane z karmieniem piersią, nie wahaj się zwrócić o pomoc do lekarza rodzinnego, pediatry, położnej środowiskowej czy poradni laktacyjnej.
Jak przenieść teoretyczną wiedzę o zdrowych nawykach na praktyczne wybory i umiejętności? W tym właśnie pomóc ma portal WażnaDieta.pl - jedyne takie miejsce, w którym znajdziesz kompleksową wiedzę na temat świadomych wyborów żywieniowych, jednocześnie wspierających polskie rolnictwo i wybór ekologicznych produktów.
Ważna Dieta powstała, aby pomóc Ci zadbać o zdrowie za pomocą najlepszej jakości polskich produktów. Na portalu znajdziesz wiele artykułów, z których dowiesz się, jak świadomie wybierać lokalne produkty spożywcze, w tym zdrowe mięso wieprzowe z hodowli ekologicznych, i dbać o zbilansowaną dietę, przeczytasz szereg zaleceń dotyczących diety w przypadku konkretnych jednostek chorobowych i zdobędziesz wiedzę, która pomoże Ci przeciwdziałać wystąpieniu chorób dietozależnych w Twoim życiu.
Lista zaleceń
